Koroner Arter Hastalığı ve Koroner Bypass Ameliyatı, uzman ekiplerce yapılması gereken önemli bir süreçtir. Kalbimiz hiç durmadan çalışan çok güçlü bir kas kitlesidir. Bu derece yoğun çalışan bir kas, tabiki beslenmesi için oksijen ve enerjiye ihtiyaç duyacaktır.
Koroner Arter Hastalığı Nedir?
Oksijen ve enerji ihtiyacını kalbe ulaştıran damarlara koroner arter adı verilir. Koroner arter hastalığı, kalp kasını besleyen bu damarların bir veya birden fazlasında daralma veya tam tıkanma durumudur.
Özellikle dokuların daha fazla oksijene ve enerjiye ihtiyaç duyduğu yoğun fiziksel aktivite, efor, stress gibi durumlarda, kalbe giden az miktardaki kan kalbin beslenmesi için yeterli olmaz ve yorgunluk, göğüste sıkışma hissi, nefes darlığı ve çok şiddetli anjina adı verilen göğüs ağrısı ortaya çıkar.
Eğer koroner arterlerdeki bu daralma, tam tıkanıklığa dönüşürse hasta kalp krizi geçirir ve kalp kası kalıcı olarak hasar görür. Kalp krizi geçiren bir hastada çok şiddetli göğüs ağrısı vardır ve dinlenme ile bu ağrı geçmez veya tekrar tekrar ortaya çıkar. Peki, Koroner Arter Hastalığı için Risk Faktörleri nelerdir?
Koroner Arter Hastalığı İçin Risk Faktörleri:
Koroner arter hastalığı belirtileri, yukarıda yer alan risk faktörleri arasında olunmasa bile ortaya çıkabilir.
Koroner arterlerdeki daralma %70’in üzerine çıktıysa kritik darlıktan bahsedilir ve müdahale edilmesi gerekir. Koroner arter hastalığında yaklaşık 3 tedavi protokolü mevcuttur. Koroner Arter Hastalığı Tedavisi şu şekilde sıralanabilir;
Medikal Tedavi
Koroner arterlerdeki darlık kritik düzeyde değilse veya çeşitli nedenlerle diğer tedavi seçenekleri uygulanamayacak ise
Balon ve Stent Uygulamaları
Koroner arterlerdeki darlığın balon ve/veya stent ile açılması. Angiografik olarak lokal anestezi altında yapılması, hastanın hemen günlük hayatına ve işine dönebilmesi çok büyük avantajdır. O yüzden uygun vakalarda tecih edilmesi gerekir.
Tüm darlıklarda ve tıkanıklıklarda uygulanması mümkün değildir. Karar verirken darlıkların bu işleme uygun olup olmadığı, hastanın yaşı, hastadaki ek risk faktörleri (şeker hastalığı, akciğer hastalıkları, kanser gibi), koroner arterlerdeki darlıkların yaygınlığı, kalp kasındaki hasarın boyutu, beklenen yaşam süresi önemlidir. Yine bilinmelidir ki stent ve balon uygulamalarının sonuçları, koroner bypass cerrahisi ile karşılaştırıldığında yeniden tıkanma oranları stent ve balonda yüksek olmaktadır.
Koroner arter bypass ameliyatı ile tıkanıklık yada darlık olan damara yeni bir damar ilave edilerek bir köprüleme yapılır ve kan akımına yeni bir yol açılmış olur. Bu da kalp kasının ihtiyacı olan oksijen ve enerji sağlayan besin maddelerinin ulaşımını sağlar. Bu köprülemede kullanılan damarlar vücudun başka bir bölgesinde alınır. Cerrahi sırasında kullanılan bu damarlar, çıkarıldıkları bölgedeki kan akımını bozmayan damarlardır. Bu amaçla en sık kullanılan damarlar:
IMA (İnternal mammarian arter): Göğüs duvarının iç kısmından aşağıya doğru giden göğüs atardamarı: En sık kullanılan ve koroner bypass cerrahisinde kullanılması altın standart olan bir damardır. Açıklık oranları çok yüksektir. 10 yılda %98’I açık kalmaktadır.
Radial arter: Koldan çıkartılan atardamardır. Uygun vakalarda açıklık oranları yüksektir.
Safen Ven: Bacaktan çıkartılan toplardamardır. Yapısı, kullanım ve çıkarılmasının kolay olması nedeniyle sık kullanılır.
Koroner bypass cerrahisi deneyimli bir ekip ile güvenli bir şekilde rutin olarak yapılabilmektedir. Dünyada ve ülkemizde cerrahi ölüm oranları % 1’lerin altına inmiştir. Kalp özel yöntemlerle durdurularak kalp‐akciğer makinesine bağlanır. Bu süreçte başta beyin olmak üzere diğer organlar kalp‐akciğer pompasıyla kanlandırılırlar. Ameliyat bittikten sonra kalp yeniden çalıştırılır.
Koroner Bypass Cerrahisi Ne Sağlar?
Koroner bypass cerrahisinin amacı kalp kasına azalmış olarak gelen kan akımını artırmaktır. Bu artan kan akımı göğüs ağrısını, nefes darlığını, fazla ilaç kullanımı ortadan kaldırır. Hastaların yaşam kalitesi artmış olur. Ayrıca ağır koroner arter hastalığı olan kişilerde bypass cerrahisi hastanın yaşam süresini uzatır.
Çalışan Kalpte Koroner Bypass
Yüksek riskli hastalarda ve seçilmiş, uygun olgularda kalp-akciğer makinesi kullanmadan, yani kalp ve akciğeri durdurmadan koroner bypass ameliyatları yapılabilmektedir. Çalışan kalpte yapılan koroner bypass ameliyatı ile bu risk önemli ölçüde azaltmaktadır. Ayrıca bu ameliyatlar sonrası hastaların iyileşme ve hastanede kalma süresi de kısalmaktadır.
Koroner Bypass Ameliyatı Sonrası
Ameliyat sonrası 1 veya 2 gün (hastanın durumuna gore) yoğun bakımda takip edilen hasta daha sonra servise alınır. 4 gün de serviste takip edilen hasta güvenle taburcu edilir. Hasta taburcu olurken tüm ilaçları tarif edilir. Bir sonraki kontrol tarihine kadar aynen devam etmesi önerilir. Diyetisyen tarafından verilen diyet listesi ayrıntılı anlatılır.
Kontroller 1. ayda, 6.ayda ve 1. yılda yapılır. Sonraki kontroller yıllıktır.
Taburculuk sonrası, diyetine ve ilaçlarına tarif edildiği gibi devam etmesi, 1 ay boyunca sırt üstü yatması ağır kaldırmaması (5kg), sigara içiyorsa bırakması, bol yürüyüş ve aktivasyon önerilmektedir.
1970 yılında Çanakkale’de doğan Doç. Dr. Özer Kandemir, 9 Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun oldu. 2000 yılında Uzmanlığını alarak Bayındır Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Kliniğinde uzman doktor olarak çalışmaya başladı. 2010 yılında Doçent Dr. Ünvanını alarak Bayındır Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Kliniğinde “Senior Doktor” olarak görev yaptı. 2023 yılından itibaren Etlik Şehir Hastanesinde görev yapmaktadır.
Copyright 2022 – Tüm Hakları Saklıdır.
Tasarım; ULTRA DİJİTAL
